सिन्धुपाल्चोक ,१८ माघ । साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्नका लागि सिन्धुपाल्चोकको बलेफी गाउँपालिका–५ बलेफी खोलाको किनारमा नेपालकै पहिलो र एशियाकै पहिलो राफ्टिङ स्कुल निर्माण भइरहेको छ।
सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठको परिकल्पना अनुसार निर्माण भइरहेको उक्त स्कुलको हाल ९८ प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको छ। पर्यटन विभागको आर्थिक सहयोगमा १३ करोड लागतमा निर्माण भइरहेको स्कुल फागुन महिनाभित्रै उद्घाटन गरिने तयारी गरिएको छ।
राफ्टिङ स्कुलको स्थापना नेपालमा साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने लक्ष्यसहित गरिएको हो। यो स्कुलले राफ्टिङ, कायाकिङ, क्यानोइङ जस्ता जल खेलकुदका विभिन्न तालिम प्रदान गर्नेछ। साथै, नेपालका नदीहरूमा व्यवसायिक रूपमा राफ्टिङ सञ्चालन गर्ने गाइडहरूको उत्पादन गर्ने लक्ष्य यसले राखेको छ।
नेपाल प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण देश हो। यहाँका हिमालबाट बग्ने नदीहरू साहसिक पर्यटनका लागि महत्वपूर्ण गन्तव्य बन्न सक्छन्। नेपालका प्रमुख नदीहरू – त्रिशूली, भोटेकोसी, कर्णाली, सुनकोसी लगायतका स्थानमा वार्षिक रूपमा हजारौं पर्यटक राफ्टिङ गर्न आउँछन्। तर, नेपालमा व्यावसायिक रूपमा राफ्टिङ गाइड उत्पादन गर्ने कुनै आधिकारिक स्कुल नभएको श्रेष्ठ बताउनुभयाे।
सिन्धुपाल्चोकको बलेफी खोलामा सन् २०१८ मा ह्वाइट वाटर च्यालेन्ज प्रतियोगिता आयोजना गरिएको थियो। त्यहाँ भएको प्रतियोगिताले स्थानिय र अन्तर्राष्ट्रिय राफ्टिङ खेलाडीको ध्यान आकर्षण गराएको थियो। त्यही स्थान उपयुक्त ठानी स्कुल निर्माण गर्ने निर्णय गरिएको श्रेष्ठ बताउनुभयाे।
यो स्कुलले कस्ता खाले तालिमहरू दिइन्छ भन्दा श्रेष्ठ भन्छन् मुख्य रूपमा जल खेलकुद तथा साहसिक पर्यटनसँग सम्बन्धित विविध तालिमहरू प्रदान गर्नेछ।
१. राफ्टिङ तालिम
• बेसिक तालिम – नदीमा डुङ्गा कसरी चलाउने, सुरक्षा उपायहरू, आवश्यक उपकरणहरूको प्रयोग।
• एडभान्स तालिम – नदीको प्रवाह व्यवस्थापन, जोखिम व्यवस्थापन, आपत्कालीन अवस्थामा अपनाउने विधिहरू।
• गाइड ट्रेनिङ – व्यावसायिक गाइड बन्न चाहनेहरूका लागि विशेष तालिम।
२. सुरक्षा सम्बन्धी प्रशिक्षण
• लाइफ ज्याकेट, हेल्मेट, र अन्य सुरक्षा उपकरणहरूको प्रयोग।
• डुङ्गा पल्टिएमा वा बगेमा अपनाउनुपर्ने विधिहरू।
• नदीको बहाव र खतराजन्य क्षेत्रहरूको चिनारी।
३. व्यावसायिक राफ्टिङ गाइड उत्पादन
• नेपाल र अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा काम गर्न सक्ने गाइडहरू उत्पादन।
• लाइसेन्स तथा सर्टिफिकेसनका लागि आवश्यक तालिम।
४. आपतकालीन उद्धार प्रशिक्षण
• नदी दुर्घटना भएमा उद्धार गर्ने प्रविधि सिकाउने।
• बाढी तथा नदीजन्य आपत्कालीन अवस्थाहरूमा सहायता गर्न सक्ने जनशक्ति उत्पादन।
५. अन्य जल खेलकुद तालिम
• कायाकिङ, क्यानोइङ, हाइड्रोस्पीडिङ जस्ता खेलकुदको प्रशिक्षण। जस्ता तालिम दिने बताए ।
राफ्टिङ स्कुलको स्थापना भएपछि सिन्धुपाल्चोकमा साहसिक पर्यटन थप प्रवर्द्धन हुनेछ। नेपालमा हालसम्म तालिम प्राप्त गाइडहरूको संख्या सीमित छ। तर, यो स्कुल सञ्चालनमा आएपछि नेपालमै व्यावसायिक राफ्टिङ गाइड उत्पादन हुनेछन्, जसले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा काम गर्ने अवसर पाउनेछन्।
अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठ भन्छन्, “हाम्रो उद्देश्य नेपाललाई जल खेलकुदको मुख्य गन्तव्य बनाउने हो। यहाँ प्रशिक्षित गाइड उत्पादन गरी अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको लाइसेन्स प्रदान गर्ने योजना छ।”
नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा यस स्कुलको भूमिका महत्त्वपूर्ण रहने अपेक्षा गरिएको छ। यो स्कुल सञ्चालन भएपछि नेपालमा साहसिक पर्यटन गर्ने पर्यटकहरूको संख्या बढ्ने, स्थानीय समुदायलाई रोजगारी सिर्जना हुने, र नेपाली गाइडहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा अवसर प्राप्त हुने छ।
सिन्धुपाल्चोकका व्यवसायी नारायण श्रेष्ठ नेपाली पर्यटन क्षेत्रका एकजना प्रभावशाली व्यक्तित्व हुन्। उनी सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष तथा सिन्धुपाल्चोककै लोकप्रिय पर्यटन गन्तव्य सुकुटे भ्याली रिसोर्टका सञ्चालक पनि हुन्।
श्रेष्ठको अगुवाइमा सिन्धुपाल्चोकमा पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि विभिन्न कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिएका छन्। सुकुटे महोत्सव जस्ता इभेन्टहरू आयोजना गरी स्थानीय पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने काममा उनको विशेष योगदान रहेको छ।
यसका साथै, उनी राफ्टिङ एसोसिएसन नेपाल (नारा) का पूर्व महासचिव समेत रहेका छन्। राफ्टिङ खेलकुदको विकास र प्रवर्द्धनका लागि उनले लामो समयदेखि काम गरिरहेका छन्।
राफ्टिङ स्कुल कहिले सञ्चालनमा आउँछ?
निर्माण पक्षका अनुसार फागुन महिनाभित्रै स्कुल उद्घाटन गरिने योजना छ। अहिले निर्माण कार्य ९८ प्रतिशत पूरा भइसकेको छ।
नेपाल सरकारले पनि साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धनलाई प्राथमिकता दिइरहेको छ। सरकारले राफ्टिङ खेलकुदका लागि कानुनी व्यवस्था मिलाउनुपर्ने तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका प्रतियोगिता आयोजना गर्नुपर्ने विज्ञहरूको सुझाव रहेको छ।
यस स्कुलको उद्घाटनपछि नेपालका नदीहरूमा राफ्टिङ गतिविधि अझै व्यवस्थित हुने, गाइडहरूको क्षमता अभिवृद्धि हुने र साहसिक खेलकुदका लागि नेपाल उत्कृष्ट गन्तव्यका रूपमा स्थापित हुने विश्वास गरिएको छ।
सिन्धुपाल्चोकको बलेफी खोलामा निर्माण भइरहेको राफ्टिङ स्कुल नेपालका लागि ऐतिहासिक महत्वको परियोजना हो। यो स्कुल सञ्चालनमा आएपछि नेपालमै व्यावसायिक रूपमा राफ्टिङ गाइड उत्पादन हुनेछन्, जसले साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्नेछ।
सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठको नेतृत्वमा निर्माण भइरहेको स्कुल नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा नयाँ युगको सुरुवात गर्नेछ। यो स्कुलबाट प्रशिक्षित गाइडहरूले नेपालको साहसिक पर्यटनलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिस्पर्धी बनाउनेछ।
फागुन महिनामा उद्घाटन हुने यो स्कुल नेपालका पर्यटन तथा साहसिक खेल प्रेमीहरूको लागि एउटा ऐतिहासिक उपलब्धि बन्ने अपेक्षा गरिएको छ।
